Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Milletvekili seçilebilmek için otuz yaşını doldurmuş olmak gerekmektedir. En az ilkokul mezunu olmayanlar, kısıtlılar, yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmamış olanlar; kamu hizmetinden yasaklılar, taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar; zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla, kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, devlet sırlarını açığa vurma, ideolojik veya anarşik eylemlere katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olanlar, affa uğramış olsalar bile milletvekili seçilemezler.
Hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğetim Kurulu üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ve silahlı kuvvetler mensupları, görevlerinden çekilmedikçe aday olamazlar ve milletvekili seçilemezler( AY. m.76).Daha önce de belirtildiği gibi milletvekilleri, seçildikleri bölgeyi değil, bütün Milleti temsil ederler. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, göreve başlarken aşağıdaki şekilde and içerler:
"Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma; hukukun üstünlüğüne, demokratik ve laik Cumhuriyete ve Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı kalacağıma; toplumun huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerinden yararlanması ülküsünden ve Anayasaya sadakattan ayrılmayacağıma; büyük Türk Milleti önünde namusum ve şerefim üzerine and içerim."Milletvekilleri, devlet ve diğer kamu tüzelkişilerinde ve bunlara bağlı kuruluşlarda; devletin veya diğer kamu tüzelkişilerinin doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak katıldığı teşebbüs ve ortaklıklarda; özel gelir kaynakları ve özel imkanları kanunla sağlanmış kamu yararına çalışan derneklerin ve devletten yardım sağlayan ve vergi muafiyeti olan vakıfların, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs ve ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alamazlar, vekili olamazlar, herhangi bir taahhüt işini doğrudan veya dolaylı olarak kabul edemezler, temsilcilik ve hakemlik yapamazlar. Milletvekilleri, yürütme organının teklifi, seçimi, onaylaması veya atamasına bağlı resmi veya özel herhangi bir işle görevlendirilemezler. Bir milletvekilinin belli konuda ve altı ayı aşmamak üzere Bakanlar Kurulu'nca verilecek geçici bir görevi kabul etmesi meclisin kararına bağlıdır. Anayasanın 82. maddesindeki bu düzenlemenin yanısıra, 1984 tarihli, 3069 sayılı Yasada da Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği ile bağdaşmayan işler düzenlenmiştir. Kanun, Anayasada sayılan yasakları tekrarlamakta, ardından serbest mesleklerini icrada ve kişisel işletmelerini yönetmede milletvekili ünvanının kullanılamayacağını belirterek, milletvekillerinin yasaklananlar dışında işlerle uğraşabileceğini kabul etmektedir. Örneğin, bir milletvekili devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar ile zimmet, ihtilas, irtikap, kaçakçılık ve döviz suçları gibi devletin maddi çıkarıyla ilgili davalarda devlet aleyhine vekillik edemezler; ama diğer davalarda avukatlık yapabilir.
Milletvekillerinin serbest meslek icra etmeleri, kişisel işletmelerini yönetmeye devam etmeleri, yasama faaliyetlerine ayıracakları zamanı kısıtladığı gibi, milletvekilliği nüfuzunun kötüye kullanıldığı yorumlarına yol açar ve milletvekilliği şüphe ve zan altına sokulur. Dolayısıyla parlamentonun güvenilirliği tartışmalı hale gelir. Bu nedenle, milletvekillerinin serbest meslekle ve ticaretle uğraşmaları önlenmelidir.
Milletvekilliğinin Sona Ermesi
Milletvekilliği, Meclisin görev süresinin tamamlanmasıya sona erer. İstifa yoluyla milletvekilliğinin sona ermesinde Anayasa ilginç bir düzenleme içermektedir. Düzenlemenin ilginçliği, istifanın geçerliliğinin TBMM Başkanlık Divanınca tesbit edildikten sonra, Meclis tarafından kararlaştırılmasıdır. Buna göre, bir milletvekili istifa etse dahi, Millet Meclisi karar vermedikçe milletvekili sayılacaktır. Halbuki istifa kişisel bir işlemdir. İnsanların istekleri dışında çalıştırılmaları yasaktır.
Milletvekilliğine engel bir mahkumiyet kararının kesinleşmesi veya bir milletvekilinin mahkeme tarafından kısıtlanması halinde, bu husustaki kesin mahkeme kararının Genel Kurula (TBMM Genel Kurulu) bildirilmesiyle, milletvekilliği düşer. Milletvekilliğiyle bağdaşmayan bir görevi sürdürmekte ısrar eden milletvekilinin, yetkili komisyonun bu durumu tesbit eden raporu üzerine Genel Kurul tarafından, milletvekilliği düşürülür.
Meclisin çalışmalarına özürsüz veya izinsiz olarak bir ay içinde toplam beş iş günü katılmayan milletvekilinin milletvekilliğinin düşmesi biraz daha zor koşula bağlanmıştır.Bu durumda üye tam sayısının salt çoğunluğu aranmaktadır. Diğerlerinde karar çoğunluğu yeterli olacaktır. Devamsızlığa, ilgisizliğe verilen bu ödünün sebebini anlamak da mümkün değildir.
Milletvekilliğinin düşmesine ilişkin Meclis kararlarına karşı da ilgili veya bir diğer milletvekili, yedi gün içinde Anayasa Mahkemesi'ne başvurabilir. Anayasa Mahkemesi onbeş gün içinde iptal istemini karara bağlar.Anayasanın 84. maddesinde sayılan bir diğer durum ise, siyasal partilerin temelli kapatılmasına beyan ve eylemleriyle sebep olduğu, Anayasa Mahkemesi'nin kapatma kararında belirtilen milletvekillerinin milletvekilliğinin sona ermesidir. Kapatma kararının Resmi Gazete'de yayınlandığı tarihte milletvekilliği sona ermektedir.
Ayrıca Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin de milletvekilliği sona erer.
Tarih: 2014-02-21 22:00:00 Kategori: Edebiyat
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Milletvekili Nedir
Hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğetim Kurulu üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ve silahlı kuvvetler mensupları, görevlerinden çekilmedikçe aday olamazlar ve milletvekili seçilemezler( AY. m.76).Daha önce de belirtildiği gibi milletvekilleri, seçildikleri bölgeyi değil, bütün Milleti temsil ederler. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, göreve başlarken aşağıdaki şekilde and içerler:
"Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma; hukukun üstünlüğüne, demokratik ve laik Cumhuriyete ve Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı kalacağıma; toplumun huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerinden yararlanması ülküsünden ve Anayasaya sadakattan ayrılmayacağıma; büyük Türk Milleti önünde namusum ve şerefim üzerine and içerim."Milletvekilleri, devlet ve diğer kamu tüzelkişilerinde ve bunlara bağlı kuruluşlarda; devletin veya diğer kamu tüzelkişilerinin doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak katıldığı teşebbüs ve ortaklıklarda; özel gelir kaynakları ve özel imkanları kanunla sağlanmış kamu yararına çalışan derneklerin ve devletten yardım sağlayan ve vergi muafiyeti olan vakıfların, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs ve ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alamazlar, vekili olamazlar, herhangi bir taahhüt işini doğrudan veya dolaylı olarak kabul edemezler, temsilcilik ve hakemlik yapamazlar. Milletvekilleri, yürütme organının teklifi, seçimi, onaylaması veya atamasına bağlı resmi veya özel herhangi bir işle görevlendirilemezler. Bir milletvekilinin belli konuda ve altı ayı aşmamak üzere Bakanlar Kurulu'nca verilecek geçici bir görevi kabul etmesi meclisin kararına bağlıdır. Anayasanın 82. maddesindeki bu düzenlemenin yanısıra, 1984 tarihli, 3069 sayılı Yasada da Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği ile bağdaşmayan işler düzenlenmiştir. Kanun, Anayasada sayılan yasakları tekrarlamakta, ardından serbest mesleklerini icrada ve kişisel işletmelerini yönetmede milletvekili ünvanının kullanılamayacağını belirterek, milletvekillerinin yasaklananlar dışında işlerle uğraşabileceğini kabul etmektedir. Örneğin, bir milletvekili devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar ile zimmet, ihtilas, irtikap, kaçakçılık ve döviz suçları gibi devletin maddi çıkarıyla ilgili davalarda devlet aleyhine vekillik edemezler; ama diğer davalarda avukatlık yapabilir.
Milletvekillerinin serbest meslek icra etmeleri, kişisel işletmelerini yönetmeye devam etmeleri, yasama faaliyetlerine ayıracakları zamanı kısıtladığı gibi, milletvekilliği nüfuzunun kötüye kullanıldığı yorumlarına yol açar ve milletvekilliği şüphe ve zan altına sokulur. Dolayısıyla parlamentonun güvenilirliği tartışmalı hale gelir. Bu nedenle, milletvekillerinin serbest meslekle ve ticaretle uğraşmaları önlenmelidir.
Milletvekilliğinin Sona Ermesi
Milletvekilliği, Meclisin görev süresinin tamamlanmasıya sona erer. İstifa yoluyla milletvekilliğinin sona ermesinde Anayasa ilginç bir düzenleme içermektedir. Düzenlemenin ilginçliği, istifanın geçerliliğinin TBMM Başkanlık Divanınca tesbit edildikten sonra, Meclis tarafından kararlaştırılmasıdır. Buna göre, bir milletvekili istifa etse dahi, Millet Meclisi karar vermedikçe milletvekili sayılacaktır. Halbuki istifa kişisel bir işlemdir. İnsanların istekleri dışında çalıştırılmaları yasaktır.
Milletvekilliğine engel bir mahkumiyet kararının kesinleşmesi veya bir milletvekilinin mahkeme tarafından kısıtlanması halinde, bu husustaki kesin mahkeme kararının Genel Kurula (TBMM Genel Kurulu) bildirilmesiyle, milletvekilliği düşer. Milletvekilliğiyle bağdaşmayan bir görevi sürdürmekte ısrar eden milletvekilinin, yetkili komisyonun bu durumu tesbit eden raporu üzerine Genel Kurul tarafından, milletvekilliği düşürülür.
Meclisin çalışmalarına özürsüz veya izinsiz olarak bir ay içinde toplam beş iş günü katılmayan milletvekilinin milletvekilliğinin düşmesi biraz daha zor koşula bağlanmıştır.Bu durumda üye tam sayısının salt çoğunluğu aranmaktadır. Diğerlerinde karar çoğunluğu yeterli olacaktır. Devamsızlığa, ilgisizliğe verilen bu ödünün sebebini anlamak da mümkün değildir.
Milletvekilliğinin düşmesine ilişkin Meclis kararlarına karşı da ilgili veya bir diğer milletvekili, yedi gün içinde Anayasa Mahkemesi'ne başvurabilir. Anayasa Mahkemesi onbeş gün içinde iptal istemini karara bağlar.Anayasanın 84. maddesinde sayılan bir diğer durum ise, siyasal partilerin temelli kapatılmasına beyan ve eylemleriyle sebep olduğu, Anayasa Mahkemesi'nin kapatma kararında belirtilen milletvekillerinin milletvekilliğinin sona ermesidir. Kapatma kararının Resmi Gazete'de yayınlandığı tarihte milletvekilliği sona ermektedir.
Ayrıca Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin de milletvekilliği sona erer.
Tarih: 2014-02-21 22:00:00 Kategori: Edebiyat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx